De dag begon met een wandeling door het stille, wat slaperige Lefkoşa – het Turkse (en noordelijke) deel van de hoofdstad Nicosia. De straten waren bijna verlaten, alsof de stad zelf nog moest wakker worden. De Suzuki Swift stond keurig klaar en deed wat ’ie moest doen, al blijft links rijden altijd even schakelen – letterlijk én figuurlijk. Ik hoorde mezelf de hele ochtend zachtjes “links… links…” mompelen als een soort mantra tegen het asfalt.

De eerste stop na een uurtje tuffen was het Paleis van Vouni, ooit gebouwd rond 500 v.Chr. door een koning die waarschijnlijk ook niet wist dat we er 2.500 jaar later nog over zouden praten. Wat er precies gebeurde in Vouni? Niemand weet het zeker. Er zijn geen geschreven bronnen, alleen stenen, trappen, kamers en een badhuis-avant-la-lettre dat doet denken aan een vroege hammam – uniek in de Griekse wereld. Vouni ligt prachtig, bovenop een heuvel met uitzicht op zee, aan de rand van het ruige Troödosgebergte. Niet ver van hier begint alweer de VN-bufferzone, en je ziet her en der Turkse militaire posten liggen.

Een stukje verder naar het oosten ligt Soli, ooit een bruisende havenstad voor Romeinen en Byzantijnen, totdat Arabische invallen in de 7e eeuw daar een eind aan maakten. De basiliek is deels blootgelegd, en de mozaïeken zijn verrassend goed bewaard gebleven – ook dankzij een degelijke overkapping en duidelijke uitlegborden (hulde aan de Turkse archeologen). Het theater staat er nog fier bij, met een uitzicht dat ook zonder voorstelling de moeite waard is.

Daar liep ik toevallig twee Engelse vrouwen tegen het lijf. Eén van hen was net zo’n geschiedenisnerd als ik, en bovendien morgen jarig. Dat vroeg natuurlijk om een stroopwafel en een korte, maar enthousiast gezongen “Lang zal ze leven” – met akoestiek waar elke koorleider jaloers op zou zijn.

Na een smakelijke lunch in een groene tuin (met veel katten), reed ik door naar het kleine museum van Güzelyurt. Niet groot, maar de gouden sieraden en aardewerken kommen uit de opgravingen spraken boekdelen. Sommige objecten waren ruim 8.000 jaar oud. Dan sta je ineens oog in oog met de creativiteit van mensen die leefden vóór de tijd van piramides, schrift of zelfs wielen. Helaas was de naastgelegen kerk van Sint Mamas gesloten – jammer, maar je kunt niet alles hebben.

Onderweg naar de bergen trok een groot, ietwat bombastisch monument langs de weg mijn aandacht. Het bleek te gaan over een Turkse militaire operatie uit de jaren zestig – dus nog vóór de invasie van 1974. Opnieuw dat besef: op Cyprus zijn verleden en heden nooit ver weg van elkaar.

De laatste stop was het Sint Hilarion-kasteel, dat hoog boven de kust ligt. Helaas net gesloten bij aankomst, maar het uitzicht over Kyrenia (Girne) was de klim meer dan waard – al maakte de regen het een tikkeltje dramatischer dan gepland. Deze noordelijke bergrug is bezaaid met kastelen die door Byzantijnen, kruisvaarders en Fransen zijn gebouwd – strategische parels op de rug van het eiland.

’s Avonds raakte ik aan de praat met de eigenaar van mijn guesthouse (Yalın). Later schoof ik aan bij The Old Grapevine, een restaurant met de sfeer van een Cypriotische huiskamer. Daar ontmoette ik August en Anniken uit Estland. We dronken, praatten en lachten de hele avond. De verhalen over hun leven in Estland, hun zorgen over Rusland en hun vastberadenheid om niet opnieuw overheerst te worden, maakten indruk.

Het is altijd bijzonder hoe gesprekken met onbekenden je dag – en soms je wereldbeeld – kunnen kantelen.